De Arbeidsinspectie is terug
Sinds 2022 heet Inspectie SZW weer Arbeidsinspectie. Daarvoor was het 10 jaar lang de Inspectie SZW, voortgekomen uit een samenvoeging van de Arbeidsinspectie, de Inspectie Werk en Inkomen en de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD).
Wat doet de Arbeidsinspectie?
De Nederlandse Arbeidsinspectie controleert of werkgevers en werknemers zich houden aan de wet- en regelgeving rond arbeidsomstandigheden, arbeidsmarkt, arbeidsverhoudingen en sociale zekerheid. De dienst geeft hierover voorlichting aan ondernemers en ziet erop toe dat zij de relevante wetten en besluiten naleven. Daarin zijn drie hoofdtaken te onderscheiden:
1. Toezicht houden
De rechten van werknemers zijn vastgelegd in een groot aantal wetten, zoals de Arbeidstijdenwet, de Arbeidsomstandighedenwet en de Wet arbeid vreemdelingen. De Arbeidsinspectie ziet erop toe dat werkgevers deze rechten respecteren. Zij controleert bijvoorbeeld of werkgevers zich houden aan de regels voor werk- en rusttijden. Of dat de werkomstandigheden in een bedrijf wel voldoen aan de veiligheids- en gezondheidseisen. Ook bekijkt de dienst of ondernemers zich houden aan de cao’s voor hun bedrijfstak en hun personeel wel voldoende betalen.
2. Opsporen
Het bestrijden van fraude binnen de keten van werk en inkomen is een speerpunt in het beleid. Daarom maakt de Arbeidsinspectie veel werk van het opsporen van illegale arbeid, malafide arbeidsbemiddeling, uitbuiting, mensensmokkel en andere vormen van georganiseerde criminaliteit. Ook het opsporen van uitkeringsfraude behoort tot het takenpakket.
3. Signaleren
Daarnaast heeft de Arbeidsinspectie tot taak ontwikkelingen en risico’s in het werkveld van Sociale Zaken en Werkgelegenheid te signaleren. Zo heeft de dienst de specifieke arbeidsrisico’s in de bouw en arbeidsrisico’s in de horeca in kaart gebracht. Om inzicht te bieden in de effectiviteit van het stelsel van werk en inkomen doet zij ook periodiek onderzoek naar de uitvoering van socialezekerheidswetten door het UWV, de SVB en gemeenten.
Wie krijgen er te maken met de Arbeidsinspectie?
De Arbeidsinspectie houdt toezicht op alle bedrijven in Nederland die werknemers in dienst hebben. Het is natuurlijk onmogelijk om al deze bedrijven daadwerkelijk te inspecteren, daarom is de Arbeidsinspectie selectief in haar toezicht. De inspecties zijn vooral gericht op bedrijfsprocessen met grote risico’s voor de gezondheid en veiligheid van werknemers en op de bestrijding van arbeidsmarktfraude. Bedrijven die bekendstaan als notoire overtreders van de regels rond arbeid, kunnen ook rekenen op extra aandacht.
Bevoegdheden van de Arbeidsinspectie
Om hun inspecties en onderzoeken goed te kunnen uitvoeren, hebben de inspecteurs ruime bevoegdheden. Zij mogen onaangekondigd je bedrijf komen controleren. Je bent verplicht om hen binnen te laten en toegang te geven tot alle bedrijfsruimten. Als je dit weigert, kan de inspecteur zelfs de politie om assistentie vragen.
De inspecteur mag alle aanwezigen in het bedrijf ondervragen. Je medewerkers zijn verplicht om hieraan mee te werken. Ook heeft hij het recht om identiteitsdocumenten, de werktijdenregistratie, loonadministratie en andere documenten in te zien en te kopiëren of mee te nemen.
Hij mag voorwerpen en monsters meenemen, verpakkingen openen en foto’s maken. Voor alle bevoegdheden van de inspecteur geldt dat jij en je medewerkers verplicht zijn om medewerking te verlenen.
Welke sancties kan de Arbeidsinspectie opleggen?
Als de inspecteur in jouw bedrijf een overtreding constateert, kan hij hier maatregelen tegen nemen. In het algemeen geldt: hoe ernstiger de overtreding, des te zwaarder de maatregel. Als je bijvoorbeeld geen RI&E kunt overleggen, krijg je niet direct een boete.
De inspecteur zal je vragen om de RI&E binnen een bepaalde termijn alsnog op te stellen. Pas als je dat niet doet, volgt een boete.
Heb je een horecabedrijf en blijkt bij controle dat je medewerkers stelselmatig te lange dagen maken, dan kun je echter direct rekenen op een fikse boete. En als je als ondernemer in de bouw verzuimt om je steigers te voorzien van een deugdelijke valbeveiliging, loop je zelfs het risico dat de inspecteur het werk tijdelijk stillegt, bovenop de boete.
Proces-verbaal
De zwaarste sanctie is het proces-verbaal. Dit kan de inspecteur opmaken als sprake is van een misdrijf, bijvoorbeeld kinderarbeid of het werken met wettelijk verboden stoffen.
Wil je het niet tot sancties laten komen, doe dan de zelfinspectie. Met dit handige instrument van de Arbeidsinspectie kun je checken of jouw bedrijf aan alle eisen voldoet.
Meer weten over veilig werken en wat de Arbeidsinspectie doen? Ga dan naar de website van de arbeidsinspectie.
Bron: ondernemenmetpersoneel.nl
