FAQ ivm het Coronavirus

 

Onderstaand een aantal veelvoorkomende vragen. Deze lijst zullen we aan de hand van vragen uit de markt regelmatig aanvullen. Heeft u specifieke vragen neem dan contact op met uw casemanager.

WANNEER UW MEDEWERKER WEL OF NIET ZIEKMELDEN: BEKIJK HET OVERZICHT

 

Mag je om testbewijzen van medewerkers vragen?

Er is een wetsvoorstel in de maak wat het mogelijk moet maken voor restaurants, sport- en jeugdactiviteiten, culturele instellingen, evenementen en andere horeca om testbewijzen te vragen aan bezoekers. Maar dat geldt expliciet niet voor de werknemers die daar aan het werk zijn. Het idee daarachter is dat het bezoeken van horeca en dit soort evenementen niet essentieel is; een bezoeker is vrij in zijn keuze om wel of niet te gaan en daarmee vrij in zijn keuze zich te laten testen en de resultaten te delen of niet.

Voor werknemers, maar ook voor uitzendkrachten, gedetacheerden, zzp’ers en vergelijkbare medewerkers, ligt dat anders. Hun ‘bezoek’ aan het restaurant of aan evenementen is wel essentieel, zij zijn ervan afhankelijk voor hun levensonderhoud. Daardoor zou de consequentie van het niet (willen) overleggen van een testbewijs veel groter dan voor de bezoekers en kan je eigenlijk niet meer spreken van een ‘vrije keuze’. Om die reden weegt de inbreuk op de privacy en op het medisch geheim voor werk- nemers zwaarder en geeft dit de doorslag en mag het testbewijs niet worden gevraagd.

 

Kan ik een medewerker verplichten zich te laten vaccineren?

Nee, het uitgangspunt is dat je mensen niet kan verplichten zich te laten inenten. Belangrijke grondrechten zoals het recht op lichamelijke integriteit en vrijheid van religie en geweten, staan dit in de weg. Dit betekent dat ook een medewerker in kritische sectoren zoals bijvoorbeeld de zorg, het recht heeft op een vrije keuze om zich al dan niet te laten vaccineren.

Als een medewerker zich niet wil laten vaccineren, moet ik hem dan nog werk aanbieden?
Als een organisatie na een zorgvuldige belangenafweging oordeelt dat een medewerker die niet gevaccineerd is tegen het coronavirus een (te) groot risico met zich meebrengt, dan kun je van deze medewerker verlangen van de afdeling weg te blijven. De medewerker is wettelijk ondergeschikt aan de werkgever. Op basis van het instructierecht kun je een medewerker instrueren om op een andere afdeling te werken, vervangend werk te verrichten, zo mogelijk thuis te werken of, indien er geen passend werk is, thuis te blijven. De medewerker zal in beginsel wel gewoon moeten worden doorbetaald. Dat geldt ook als er geen vervangend werk is.

Als een medewerkers zich niet wil laten vaccineren, kan ik hem dan verplichten PBM te dragen tijdens het werk?
In dit geval zal beoordeeld moeten worden of het niet-gevaccineerd zijn risico’s voor derden met zich meebrengt. Is dit niet het geval en speelt hoofdzakelijk de bescherming van de medewerker een rol, dan zal gekeken moeten worden naar alternatieve beschermingsmiddelen zoals mondkapjes en kleding, die de medewerker zoveel mogelijk beschermen. Om te voldoen aan je zorgplicht kun je als werkgever werknemers verplichten PBM te dragen tijdens het werk. Je hebt als werkgever hier ook een instrucierecht. Dit houdt in dat je aanwijzingen kunt geven over de wijze waarop en de omstandigheden waaronder de arbeid moet worden verricht.

Ben ik verantwoordelijk als werkgever als een medewerker ziek wordt omdat een andere medewerker zich niet heeft laten vaccineren?
Nee, aangezien er geen wettelijke verplichting is tot vaccineren kun je hier ook niet aansprakelijk voor worden gesteld.
Voor de zieke medewerker geldt uiteraard wel de verplichting tot re-integratieinspanning volgens Wet verbetering Poortwachter en de doorbetalingsverplichting bij ziekte.

Heb ik een loondoorbetalingsverplichting bij ziekte zonder vaccinatie?
Ja, ook in deze situatie moet het loon worden doorbetaald.

Moet iemand die gevaccineerd is bij klachten thuisblijven en zich laten testen op corona?
Ja, ook iemand die gevaccineerd is moet thuisblijven en zich laten testen als diegene klachten heeft die passen bij corona. Het vaccin beschermt na de tweede vaccinatie voor ruim 90% tegen corona, maar dus niet voor 100%. Ook is nog onbekend hoe lang het vaccin werkt. Het is daarom ook na vaccinatie belangrijk dat men thuisblijft en zich laat testen bij klachten die bij corona passen.
Als er na een of twee dagen na de vaccinatie milde klachten ontstaan zoals vermoeidheid, hoofdpijn en verhoging kan dit een bijwerking van de vaccinatie zijn. De bijwerkingen gaan binnen enkele dagen over. Zijn er daarnaast óók andere klachten die passen bij corona (zoals verkoudheid, hoesten, benauwdheid of reuk- of smaakverlies)? Of er is contact geweest met iemand met corona dan moet men zich laten testen.

Moet iemand die gevaccineerd is en in nauw contact is geweest met iemand die corona heeft in quarantaine?
Ja, ook iemand die gevaccineerd is moet thuisblijven en zich na vijf dagen laten testen als diegene in contact is geweest met een persoon met corona. Het vaccin beschermt na de tweede vaccinatie voor ruim 90% tegen corona, maar dus niet voor 100%. Daarom moeten gevaccineerde personen gewoon in quarantaine als zij een huisgenoot of nauw contact zijn van een persoon met corona.
Als er meer bekend is over de effectiviteit van de vaccins, wordt het quarantainebeleid mogelijk aangepast.

Kan men na de tweede vaccinatie nog corona krijgen?
Ja dat kan. Zeven dagen na de tweede vaccinatie is ruim 90% van de mensen beschermd tegen corona. Ook mensen die twee keer gevaccineerd zijn, kunnen dus nog corona krijgen. Maar de kans is wel klein en ziekteverloop is dan meestal minder ernstig. Het blijft daarom altijd belangrijk te laten testen wanneer er klachten zijn die passen bij corona.

Kan iemand die gevaccineerd is toch iemand anders besmetten?
Vaccinatie beschermt tegen ziekte door corona. Het is nog onbekend of iemand die gevaccineerd is het virus toch kan verspreiden. Daarom wordt het zekere voor het onzekere genomen: voor gevaccineerde personen gelden voorlopig dezelfde maatregelen als voor mensen die niet gevaccineerd zijn.

Kan het coronavaccin in combinatie met andere vaccins gegeven worden?
Ja, dat kan. Het advies is wel om in ieder geval zeven dagen te wachten met andere vaccinaties. Als er dan bijwerkingen ontstaan na de vaccinatie, is het makkelijker om te bepalen door welke vaccinatie dat komt.

 

Mag ik de temperatuur opnemen van medewerkers als zij weer op locatie komen?
Iemands temperatuur is een persoonsgegeven. De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) beschermt persoonsgegevens die geautomatiseerd worden verwerkt. Ook beschermt de AVG persoonsgegevens die bestemd zijn om in een bestand opgenomen te worden (of daar al in zitten). Bij temperaturen als toegangscontrole zal een van deze twee meestal het geval zijn.

Gaat het alleen gaat om het aflezen van de temperatuur op een thermometer, dus zonder (de bedoeling om) deze meetgegevens te bewaren (door te geven, te registreren)? En zonder een automatische verwerking (poortjes die openen, groen licht)? Dan valt dat aflezen op zichzelf niet onder de bescherming van de AVG. En dus ook niet onder het toezicht van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP).

Maar let op: wanneer iets niet onder de AVG valt omdat er alleen gemeten wordt en niet geregistreerd of geautomatiseerd, betekent dat niet dat er dus ook geen privacy bezwaren aan kunnen zitten. De AVG biedt dan geen bescherming. En de Autoriteit Persoonsgegevens kan hier dan ook niet tegen optreden. Toch kan het wel degelijk een onrechtmatige inbreuk zijn op het grondrecht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer.

Ook kan de bescherming van andere grondrechten, zoals de integriteit van het lichaam, nadrukkelijk in het geding zijn. Afhankelijk van hoe het is ingericht, kan het enkel meten van temperatuur dus wel degelijk ook onrechtmatig zijn.

Naast de privacy bezwaren zijn er twijfels over de effectiviteit van temperaturen. Het RIVM geeft aan dat bij slechts een klein deel van de besmettingen sprake is van verhoging. Dat betekent dat bij temperaturen het merendeel van de besmettingen niet in beeld komt. (bron AP)

Welke medewerkers vallen onder de risicogroepen?
Mensen die binnen de risicogroepen vallen zijn:
Mensen van 70 jaar en ouder en mensen die op basis van onderliggend lijden in aanmerking komen voor griepvaccinatie.  Het gaat om volwassenen (ouder dan 18 jaar) met:

Afwijkingen en functiestoornissen van de luchtwegen en longen;
Chronische hartaandoeningen;
Diabetes mellitus;
Ernstige nieraandoeningen die leiden tot dialyse of niertransplantatie;
Verminderde weerstand tegen infecties:door medicatie voor auto-immuunziekten,
Na orgaantransplantatie,
Bij hematologische aandoeningen,
Bij aangeboren of op latere leeftijd ontstane afweerstoornissen waarvoor behandeling nodig is,
Bij chemotherapie en/of bestraling bij kankerpatiënten;
Een hiv infectie in overleg met de hiv humaan immunodeficientievirus –behandelaar.

Deze mensen kunnen getest worden als het voor de juiste behandeling belangrijk is om zeker te weten of ze wel of geen COVID-19 hebben. Wie bepaalt of iemand binnen de risicogroep valt ligt binnen de verantwoordelijkheid van de medewerker zelf. Dat is voor een arbodienst danwel werkgever lastig om vast te stellen.

Het is verstandig om medewerkers uit de risicogroepen (zonder klachten) in de contacten te beperken. Als de functie gericht is op contacten met derden dan kan het advies zijn deze medewerker waar mogelijk voor andere taken in te zetten waarbij het contact met derden wordt beperkt. Uiteraard blijven alle adviezen over te nemen hygienemaatregelen overeind.

Wat als het coronavirus binnen de organisatie of afdeling is geconstateerd?
Medewerkers waarbij het coronavirus is vastgesteld zullen niet op het werk komen tot het moment dat ze weer volledig hersteld zijn.
Medewerkers die samen hebben gewerkt met de betreffende medewerker dienen bedacht te zijn op eventuele klachten (hoesten, niezen, koorts). Zodra dit aan de orde is moeten ze eveneens thuis blijven en contact opnemen met de huisarts.

Wanneer moet  een medewerker vanwege het coronavirus thuisblijven?
Iedereen in Nederland: blijf thuis bij klachten van neus verkoudheid of  hoesten, keelpijn of koorts.
Mijd sociaal contact. Bel alleen met de huisarts als uw klachten verergeren en u medische hulp nodig heeft.
Werk zoveel mogelijk thuis of de werktijden spreiden.

Wanneer kan iemand weer veilig aan het werk?
Wanneer iemand 24 uur klachtenvrij is, volgens de richtlijnen het RIVM.

Als een medewerker vanwege het coronavirus in quarantaine of isolatie moet blijven, kan ik ze dan verplichten vakantiedagen op te nemen?
U kunt niet verplichten vakantiedagen op te nemen en moet het loon doorbetalen

Als een medewerker besmet is en collega’s willen liever niet naar het werk komen, zijn ze dit wel verplicht?
Een werkgever is wel altijd verplicht om te zorgen voor gezonde en veilige werkomstandigheden.
In dit geval geldt het advies aan alle Nederlanders is om zo veel mogelijk thuis te werken, voor zover dat mogelijk is. Wanneer dit niet het geval is, is het goed om met medewerkers duidelijke afspraken te maken. Mocht u als werkgever goede redenen hebben dat men naar het werk komt dan kunt u de medewerker daar aan houden.

Wat is de rol van de bedrijfsarts?
De bedrijfsarts speelt geen rol bij de diagnosestelling van het coronavirus. Dit is de rol van de huisarts, in samenspraak met de GGD. De eerste stap is telefonisch contact opnemen met de huisarts.
De bedrijfsarts heeft vooral een adviserende rol. Hij kan adviseren over (bedrijfsspecifieke) preventieve maatregelen om besmetting te voorkomen en passende maatregelen mocht een van de werknemers besmet geraken. De richtlijnen van het RIVM zijn hierbij altijd leidend.

Heb ik als werkgever een meldingsplicht als een werknemer het coronavirus heeft?
Wanneer er sprake is van het coronavirus, moet een werknemer zich melden bij de huisarts. Wij raden u aan om ook de bedrijfsarts te informeren. Artsen hebben een meldingsplicht en melden gevallen altijd bij de GGD

In welke gevallen moet het loon door worden betaald als werknemers in verband met het virus niet op het werk kunnen of willen verschijnen?
Als de werknemer ziek is, of het nu hier is of in het buitenland, gelden de normale regels bij ziekte. De werknemer moet zich ziekmelden en zich aan de verdere procedures houden die bij u gelden. U bent als werkgever in principe gehouden het loon tot een bepaald percentage door te betalen. Dat de ziekte het gevolg is van het coronavirus maakt dit niet anders

Mag ik de werktijden van mijn werknemers aanpassen?
De oproep aan u, als werkgever, is om de werktijden tot en met 6 april 2020 waar mogelijk te spreiden. U mag dus de werktijden van uw werknemers aanpassen. Daarnaast is het advies om werknemers zo veel mogelijk thuis te laten werken

Wat als ik mijn medewerkers ziek meld bij minderwerk?
Onterecht ziekmelden is fraude. Ziekmelden geeft een ontslagverbod, re-integratieverplichting én maakt terugkeer moeilijker. Het beperkt dus enorm de flexibiliteit en verhoogt risico’s. Maak gebruik van de mogelijkheden uit het noodplan.
Tenzij iemand gewoon ziek is, dan gelden uiteraard de normale re-integratie inspanningen.

Mag ik als werkgever zieke medewerkers vragen of zij met hun huisarts hebben gesproken of evt. corona griepverschijnselen uitgesloten zijn?
U als werkgever kan en mag hier naar vragen, maar de medewerker is niet verplicht hier antwoord op de te geven. Ook in dit geval kan een werkgever een antwoord op deze vraag niet afdwingen en blijven de privacyregels t.a.v. van verzuim gelden.
Als een medewerker besluit antwoord te geven op de vraag, dan mag u als werkgever echter niets in zijn dossier hierover noteren. Ook ten aanzien hiervan blijven de bestaande regels gelden; in het verzuimdossier van de werkgever mogen maar een beperkt aantal medische gegevens worden genoteerd: de functionele mogelijkheden, de werkzaamheden waartoe de medewerker in staat is, de mate van arbeids(on-) geschiktheid, werkaanpassingen die in het kader van re-integratie getroffen moeten worden en de verwachte duur van de arbeidsongeschiktheid. Als werkgever mag je verder enkel medische gegevens opnemen als hiervoor een duidelijke noodzaak is en de organisatie rekening moet houden met de gezondheid van de medewerker